Depremde yapı ve malzeme güvenliği

Deprem bölgesinde olan bir ülke olarak, deprem yükünün binanın toplam ağırlığıyla doğru orantılı olarak yapıya etkidiği bilinmektedir. Bu sebeple, taşıyıcı olmayan yapı elemanlarının mümkün olan en hafif malzemelerden yapılmasının önemi oldukça yüksektir. Gergi tavanlar, esnek ve hafif olmasından dolayı, deprem yüklerini azaltmak açısından oldukça yararlı yapı malzemesidir.

Son zamanlarda Türkiye’de yaşanan depremler, dayanıklı yapı tanımının önemini bir kez daha gündeme getirmiştir. Ülkemiz büyük depremler üretebilen aktif fay ve kırık sistemlerinin bulunduğu jeolojik yapıya sahiptir. Deprem kuşağında yer alıyor olmamız, binaların depreme dayanıklı olarak inşa edilmesi konusunda azami düzeyde önem taşımaktadır. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’nün verilerine göre, ülkemizin %92’si deprem bölgeleri içerisinde yer almaktadır. Deprem bölgelerinde yaşayan nüfus oranı ise %95’e yakındır.

Yapı Tasarımını Etkileyen Faktörler

Deprem ve özellikleri

Yerel Zemin ve geoteknik koşulları

Kullanılan yapısal malzemeler ve kalitesi

Mimari tasarım

Taşıyıcı sistem tasarımı

Aydınlatma ve yapı sektöründe kullanılan, ışık difüzörü ve yüzey kaplama ürünü olan gergi tavanlar, binalara ilave yük getirmeyen, hafif ve dayanıklı tavan sistemleridir. Daha önceden bildiğimiz diğer tavan kaplama malzemeleri, asma tavan veya bağımsız tavan uygulamaları binaya belirli bir yük bindirmektedir. Gergi tavanlar, esnek yapısından dolayı binaların yıllar geçtikçe uğrayacağı deformasyonu engellemeyi sağlamakta aynı zamanda depremde sarsılma gibi durumlarda da asla can ve mal güvenliği oluşturmamaktadır.

Depremde bina yıkılmasa bile ağır asma tavanların çökmesi sonucu ölüm ve yaralanmalarla sık karşılaşılmaktadır.

Hafif malzemeler bina yükünü önemli oranda azaltmaktadır. Depreme Dayanıklı yapı tasarımındaki asıl amaç, bir yapının ömrü boyunca maruz kalacağı etkilere karşı yeterli dayanımı sağlamasıdır. Binalara etki eden deprem kuvvetlerinin binanın ağırlığı ile ilişkili olduğunu, Newton prensibine göre yapının kütlesi azaldıkça teorik olarak binayı etkileyen deprem kuvvetinin ve yıkılma olasılıkları da azalmaktadır. Yapılara ilave yük getirmeyen, hafif ve dayanıklı gergi tavan sistemlerinin önemini oldukça yüksektir. Bu malzemeler, hem yeni yapılan binalarda hem de yenileme projelerinde kullanılabildiği gibi, kolay montaj sayesinde kısa sürede tamamlanır. İstenilen her şekle girebilmesi, malzemenin tüm mekanlarda kullanılabilmesi, dolayısıyla mimarın tasarımında özgür olmasına yardımcı olmaktadır.